Mustafa Refik Paşa

Konu: Mustafa Refik Paşa C.tesi Eyl. 12, 2009 2:46 pm

(1800 İstanbul - 1857 İstanbul) Osmanlı Sadrazamı. 1800 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Mustafa Reşit Paşa, medresede aldığı eğitimin yanında babasından da ders alarak yetişti. Mora seraskeri olarak atanan akrabası Seyit Ali Paşanın yanında sefere katıldı. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda orduda kâtiplik yapan Mustafa Reşit Paşa, Edirne barış görüşmelerinde delege heyetinde kâtip olarak yer aldı. 1830 yılında Kavalalı Mehmet Ali Paşa ile görüşmelerde bulunması için Kütahya’ya gönderilen heyette ikinci kâtip olarak görev yaptı.

Mustafa Reşit Paşa ilk elçilik görevini 1834’te orta elçi olarak Paris’te yaptı. İstanbul’a döndükten sonra Paris ve Londra büyük elçiliklerine atandı (1836). Londra’da İngilizlerle iyi ilişkiler kurarak Hariciye Nazırlığı (Dış İşleri Bakanlığı)na atandı. Kısa bir süre sonra da paşa ve vezir unvanlarını aldı (1837). Osmanlı Devleti sınırları içinde, ticaretin serbest bırakılmasını sağlayan Balta Limanı Antlaşması’nı imzaladı (1838).

II. Mahmut’un ölümünden sonra onun yerine geçen padişah Abdülmecit’i ıslahatın gerekliliği konusunda ikna etti. Bu konuda yapılması gerekenler için bir program hazırlamakla görevlendirildi. Bu çalışmaların sonucunda 3 Kasım 1839’da Tanzimat Fermanı ilân edildi. Bu sıralarda imzalanan Londra Antlaşması’yla Mısır sorununun Osmanlıların lehine çözülmesini sağladı (1840).

Kısa bir süre sonra Paris büyük elçiliğine atanan Mustafa Reşit Paşa, 1846 yılında sadrazam oldu. Tanzimat Fermanı ile getirilen yenilikleri uygulamaya girişti. 1848 yılında sadrazamlıktan alındıysa da aynı yıl yeniden görevine döndü. Bu sadrazamlığı sırasında köle ticaretini yasakladı.

Osmanlı topraklarında yabancılara önemli ayrıcalıklar tanıyan Islahat Fermanı’nın aksak yönlerini eleştiren bir lâyiha yayımladı. Mustafa Reşit Paşa, 1857 yılında altıncı kez sadrazamlığa getirildiyse de kısa bir süre sonra bu görevdeyken hayatını kaybetti.