Melikşâh

Konu: Melikşâh C.tesi Eyl. 12, 2009 2:57 pm

(1055 Belh, Afganistan - 1092 Bağdat, Irak) Büyük Selçuklu Devleti’nin üçüncü sultanı. Melikşâh’a küçük yaşlardan itibaren babası Sultan Alp Arslan tarafından iyi bir eğitim alması sağlandı. Henüz 9 yaşındayken vezir Nizamülmülk’ün yanında savaşa katıldı. Melikşâh 1072’de babasının şehit edilmesi üzerine 18 yaşında Büyük Selçuklu Devleti tahtına çıktı.

Melikşâh, saltanatının ilk iki senesini iç kavgaları yatıştırmak ve sınırları savunmakla geçirdi. Becerikli bir yönetici olan Nizam-ül Mülkü geniş yetkilerle donatarak kendisine vezir yaptı. Devleti tehdit eden Karahanlı ve Gaznelilere karşı koydu ve onları yendi. Hükümdarlığını kabul etmeyen amcası Kirmân meliki Kavurd’u 1073’te Hemedan yakınlarında yenerek esir etti.

1075’te Kafkasya seferine çıkan Sultan Melikşâh, kardeşi Tutuş’u Suriye; Emir Porsuk’u da Anadolu’daki fetihlerle görevlendirdi. Tutuş, 1078’de Fatımîler üzerine yürüyerek Şam’ı fethetti. Tutuş, Suriye’yi tümüyle ele geçirerek Suriye Selçukluları Devleti’ni kurdu. Büyük Selçukluların 1085’te Diyarbakır’ı ele geçirmelerinden sonra Suriye seferine çıkan Melikşâh; Urfa ve Halep kalelerinden sonra Antalya’da Akdeniz’e kadar geldi.

Melikşâh 1092 yılında Mekke ve Medine ile Arabistan yarımadasının büyük bir bölümünü ele geçirdi. Böylece hac yolları emniyet altına alındı. Melikşâh’ın hedefi, Kuzey Afrika’yı tamamıyla almaktı.

Ancak bu amacına ulaşamadan 1092 yılında Bağdat yakınlarında hastalanarak öldü. Sultan Melikşâh yirmi yıllık saltanatında devletin sınırlarını Kaşgar’dan Batı Anadolu’ya; Kafkasya’dan Yemen’e kadar genişletti.

Melikşâh, yalnızca devletin sınırlarını genişletmekle kalmadı, bir yandan da bütün Selçuklu ülkesini yeniden imar ettirdi ve halkı refaha kavuşturdu. Büyük kentlerde Nizamiye Medreseleri adı verilen eğitim kurumlarını kurdurdu. Onun zamanında Selçuklu topraklarında ilim, kültür, ziraat, sanayi ve ticaret ilerledi.